Podcasts

Een podcast is een audio-uitzending waarbij het geluidsbestand op aanvraag wordt aangeboden door middel van webfeeds. (Wikipedia, 2021)

Audio-uitzending: voorbereiding

Een podcast is niet zomaar wat gepraat opnemen, het is een degelijk voorbereide auditieve uitzending, zoals een radioprogramma.

Begin dus niet dadelijk op te nemen, maak eerst een doordacht plan.

Luister naar mooie podcasts. Vraag je af waarom een presentator jou boeit en let op hoe die je aandacht vasthoudt.
Een podcast begint met een goed, uniek verhaal. Een verhaal dat je in geuren en kleuren uit de doeken kan doen en dat interessant is voor de doelgroep die je wil bereiken. Doe dus een uitgebreide scan of jouw verhaal niet al verteld is, of dat er niet al een podcastmaker is met exact dezelfde hobby. Gebruik een podcast niet als reclamefolder, maar bedenk wat een interessant thema is om over te vertellen.
Er zijn nog weinig officiële regels voor een podcast. Begin met een leeg vel en schets hoe je jouw verhaal in een aantal afleveringen (minstens vijf) uit de doeken wil doen. Waar begin je je verhaal, bij wie ga je langs en wat wil je uiteindelijk onthullen? Als je een goed onderwerp hebt, zul je zien dat er vele zijwegen zijn en schrijf je zo een paar A4-tjes vol.

Audio-uitzending: het verhaal

In een podcast wil je een boeiend verhaal vertellen – en luisteraars hebben!

Zorg vanaf aflevering 1 voor een duidelijk, herkenbaar format. Neem de luisteraar meteen 'mee' in je verhaal door hem/haar de logische opbouw van je podcast aan te reiken.
Maak een goede trailer, zodat een luisteraar in 1 minuut de essentie van jouw podcast hoort. Waarover gaat het, welke gasten werken mee, een sensationeel fragmentje,... Trailers zijn steeds belangrijker omdat het aanbod enorm is.
Prikkel de fantasie. Een goed verhaal vertel je in geuren en kleuren, met gevoel en emoties. Feiten blijven niet hangen in audio, beschrijf wat je ziet, hoort, ruikt en voelt in plaats van regels of nieuwsfeiten op te sommen.
Zorg voor spanning en sensatie. Niet alleen in de trailer, ook in je afleveringen zal je constant op een slimme manier je luisteraar moeten vasthouden. Zoals in filmseries kan je in een podcast spelen met het perspectief, de invalshoek, de tijd en het weglaten van informatie. Aan het eind van elke aflevering zorg je natuurlijk voor een cliffhanger, zodat je luisteraar de volgende aflevering ook wil horen.
Kies een heldere, unieke naam. Een algemene naam zullen luisteraars zich niet herinneren. Zorg dat de naam van je podcast kort en kernachtig de lading dekt, maar toch ook de fantasie prikkelt. Een heldere, duidelijke naam die spannend genoeg is om te gaan luisteren en toch ook uniek is.
Vertel je familie en vrienden over je podcast, zet een bericht op sociale media. Zo krijg je ideeën en invalshoeken en kan je testen of het publiek aan je lippen hangt als je je verhaal uit de doeken doet of waar de aandacht verzwakt.

Audio-uitzending: de verteller

Of je nu wel of niet "een goede stem" hebt, maakt niet veel uit. Normaal praten wel.

Een podcast is heel persoonlijke communicatie. Je belandt direct in de oren van je luisteraar die rustig in het bos wandelt of al in bed ligt. Je hoeft niet te fluisteren, maar stemverheffing is evenzeer uit den boze. Blijf tegen je luisteraar praten, ook als je gasten ontvangt met wie je een gesprek voert.
Hoe minder woorden je gebruikt, hoe beter. Dan heb je tijd om woorden nadruk te geven en pauzes te laten vallen. Een stilte bevordert de spanning. En gebruik woorden die beelden oproepen, woorden die geschreven tekst tot leven brengen. Geen feiten dus, maar gevoelens en emoties.
Om natuurlijk over te komen, is voorlezen uit den boze. Probeer het verhaal aan de hand van steekwoorden te vertellen. Noteer je toch de hele tekst, zet die dan in een groot lettertype; dan merk je dadelijk als zinnen te lang zijn. Oefen hardop voor de spiegel of nog beter een proefpersoon. Neem eerst je eigen stem eens op en luister terug.
Smeer je stem. Een glaasje water helpt beter dan koffie. Neem rust en zorg voor een ontspannen sfeer. Adem vanuit je buik en ken je eigen stem! Als je weet dat je stopwoordjes hebt, een beetje binnensmonds praat of soms te snel, probeer daar dan extra op te letten.

Types podcast

Het medium "podcast" is nog in volle ontwikkeling en evolueert snel, maar ruwweg kan je spreken over 4 types van podcasts.

Technische aspecten

Zolang je audio bewerkt, sla je die op als WAV (Windows) of AIFF (Apple). Voor distributie comprimeer je het audiobestand tot MP3. Maar met welke sample rate? bitdepth?

Een geluidsgolf is een analoog signaal en om dat op computer te kunnen opnemen en afspelen moet het omgezet worden naar een digitaal formaat. Dat gebeurt door kleine voorbeeldjes, samples, te nemen van elk stukje geluid en die op te slaan. Hoe meer samples je neemt, hoe meer nuances in geluid je kan vastleggen en dus hoe zuiverder het digitale geluidsbestand wordt.
Courante sample rates zijn 44,1, 48 of 96 kHz. Bij 44,1 kHz bv. wordt er 44 100 keer per seconde een "fotootje" van het geluid gemaakt. CD’s gebruiken 44,1 kHz als sample rate. Voor gesproken digitale audio – zoals een radioprogramma of podcast – gebruik je best 48 kHz. Wil je echt muziek van professionele kwaliteit, dan ga je naar 96 kHz. Natuurlijk, hoe hoger de sample rate, hoe groter het bestand.
Gebruik in elk geval binnen één project voor alle clips dezelfde sample rate.

Volgende beslissing: een bitdepth van 16 of 24 bit? De bits bepalen hoe groot het dynamische bereik is dat je kan opnemen, d.w.z. hoe groot het verschil tussen het hardste en het zachtste geluid is. Voor een gewoon gesprek, binnen, is 16 bit voldoende. Is de opname buiten of ben je van plan te schreeuwen, dan moet je zeker voor 24 bit gaan. Zo niet krijg je "ruis" en "kraken" in de opname.

Zeker bij MP3 is de bitrate belangrijk: hoeveel kilobits kunnen er per seconde (kBps) verwerkt en over digitale kanalen gestuurd worden.
Bij een rustig gesprek is 64 kBps soms al acceptabel, maar ik zou voor 128 kBps gaan. Muziek wordt acceptabel vanaf 256 kBps en vanaf 320 kBps is het bijna onhoorbaar dat er datareductie toegepast is.

De software

Op elke smartphone staat wel een appje om geluid op te nemen.

Webfeeds

Een webfeed is een soort website met links naar mediabestanden, zoals YouTube of Spotify.