Of je nu foto's voorbereidt voor het web of om af te drukken, kleur is altijd een belangrijke kwestie.
Het lastige van de zaak is dat een scherm werkt met RGB-kleuren, lichtkleuren gebaseerd op een mengeling van rood, groen en blauw,
terwijl de printer werkt met afdrukkleuren in het CMYK-model, kleuren gebaseerd op een mengeling van cyaan (lichtblauw), magenta (felroze) en geel – plus zwart.
kleurmodellen
De eerste optie in menu Afbeelding (Image ) is Modus (Mode ), om de kleurmodus van een foto af te lezen of aan te passen.
Als je werkt in CMYK-modus lijken alle kleuren matter: zeer heldere tinten uit de RGB-modus kunnen niet nagebootst worden in CMYK.
Foto's aanpassen in CMYK-modus gaat langzamer dan in RGB, omdat Photoshop de CMYK-waarden voortdurend moet converteren voor het RGB-scherm.
Kies in menu Venster – Ordenen de onderste optie, Nieuw Venster Voor [bestandsnaam].
Controleer dat in menu Weergave bij Instellen Proef de optie Tijdelijk CMYK aangevinkt is.
Kies vervolgens in menu Weergave – Kleuren Proefdrukken .
zwart/wit foto's
Wat wij een zwart/wit-foto noemen bestaat in feite uit grijswaarden; een foto met enkel zwart en wit geeft wel een érg scherp contrast.
Als je een gekleurde afbeelding kopieert op een gewone kopiemachine, krijg je een resultaat in grijswaarden. Kleurenkopies zijn immers meestal te duur.
Je zet de afbeelding om naar grijswaarden via menu Afbeelding – Modus – Grijswaarden .
Een grijswaardenafbeelding met één laag kan je verder converteren naar uitsluitend zwarte en witte pixels via menu
Afbeelding – Modus – Bitmap , bv. om op het scherm te beoordelen hoe een foto uit een laserprinter zal rollen.
Uitvoer bepaalt de resolutie van het zwart-witbestand. Stel dit bv. in op je printerresolutie of op 72 pixels/inch voor een webafbeelding die maar weinig ruimte mag innemen.
In de keuzelijst Gebruik stel je de wijze van omzetting in:
50% Drempel maakt elke donkere pixel (meer dan 50% grijs) zwart en lichtgrijze pixels wit.
Dithering vermengt witte en zwarte pixels om grijstinten na te bootsen, bij Patroon-Dithering volgens een geometrisch patroon en bij Diffusie-Dithering met zachte overgangen.
Raster past een lijnenpatroon op de afbeelding toe en hier moet je de frequentie kiezen (aantal lijnen per inch), volgens welke hoek de lijnen lopen en welke vorm gevormd zal worden.
Aangepast Patroon geeft de gekste effecten op je afbeelding.
Photoshop bevat nog verscheidene andere modellen, hieronder een korte bespreking.
HSB, kleurmodel van professionals
Het HSB-model vind je in Photoshop in het venster Kleurkiezer en via het palet Kleur .
hue ) is de kleur zelf, gemeten op een cirkel van 360 graden. Rood staat op 0°, geel op 60°, groen op 120°, cyaan op 180°, blauw op 240° en magenta op 300°.
saturation ) geeft aan hoe puur de kleur is. Wit, zwart en grijstinten hebben geen verzadiging. Verzadigingswaarde 0 is grijs, 100% levert een pure kleur op.
brightness ) geeft aan hoe licht of donker een kleur is. Helderheidswaarde 0 is zwart, 100% helder samen met 100% verzadiging levert de meest levendige tint.
Lab van CIE
De kleurruimte Lab bevat alle kleuren van RGB en CMYK en is net zo snel als RGB.
Geïndexeerde kleur
Deze modus gebruik je om de tinten in de afbeelding te beperken tot de essentiële kleuren.
Zet zonodig je afbeelding eerst om naar RGB-modus en kies dan in menu Afbeelding – Modus – Geïndexeerde Kleur .
Palet : keuze van kleurberekening.
Exact kan je enkel kiezen als de afbeelding minder dan 256 kleuren bevat.
Web converteert de foto naar de 216 webveilige kleuren.
Lokaal geldt voor de actieve afbeelding,
Origineel voor alle geopende afbeeldingen.
Adaptief beperkt de afbeelding tot de meest gebruikte kleuren erin,
Perceptueel zoekt de beste overgangstinten,
Selectief behoudt zoveel mogelijk webveilige kleuren.
Kleuren : aantal gebruikte tinten. Hoe minder kleuren, hoe kleiner het bestand.Geforceerd : vergrendelt belangrijke kleuren, zodat die niet gewijzigd worden. Zwart-Wit vergrendelt zwart en wit, de Primaire Kleuren zijn wit, rood, groen, blauw, cyaan, magenta, geel en zwart.Web zijn de 216 webveilige kleuren en met Eigen kan je zelf kleuren vergrendelen.Transparantie : een GIF-afbeelding kan één transparante achtergrondkleur bevatten.
De kleur waar de achtergrond mag doorschijnen stel je in bij Randkleur. Schakel je transparantie uit, dan vult de randkleur alle gebieden die je in Photoshop instelde als transparant.Dithering bepaalt hoe de ‘verwijderde’ kleuren nagebootst moeten worden: volgens de meest gelijkende tint uit de gekozen kleurentabel (Geen),
met zachte overgangen (Diffusie), Hoeveel bepaalt de dithering: lage waarde = hardere kleurovergangen en kleiner bestand) of volgens een geometrisch patroon (Patroon), wat zeer lelijk is.
Je hebt ondertussen ongetwijfeld beseft dat een kleur op het scherm er anders uitziet dan een afgedrukte kleur.
Een analoog fotograaf kent hetzelfde probleem: hij moet weten welk kleurmodel de fabrikant gebruikte om het filmrolletje te maken, zodat de foto in realistische kleuren afgedrukt wordt.
Vandaar dat de grafische industrie boeken uitgeeft met kleurenkaarten , waarin elke mogelijke tint – met een bepaalde naam – opgenomen is.
In Photoshop heb je daarvoor de knop Kleurenbibliotheken in het venster Kleurkiezer .
Boek met de geïnstalleerde kleurenboeken: Focoltone is een Engels bedrijf,
DIC (Dianippon Ink and Chemical ) en Toyo zijn populair op de Japanse markt en HKS vooral op de Duitse en Franse markt.
ANPA, American Newspaper Publishers Association behoort tot de NAA, Newspaper Association of America en heeft zijn kleurcatalogus bijgewerkt.
HKS komt van drie Duitse bedrijven: Hostmann-Steinberg Druckfarben, Kast + Ehinger Druckfarben en H. Schmincke & Co.
Pantone is de belangrijkste norm voor commerciële kleurendruk. Pantone-steunkleuren zijn ideaal voor het maken van duotonen en voor een betaalbare kleurkeuze voor bv. logo's.
Elke computertoepassing die zich op de markt voor kleur-prepess richt, ondersteunt Pantone.
Trumatch: het stalenboek Trumatch Colorfinder is volledig ontworpen op een desktop-computer en is speciaal bedoeld voor desktoppublishers.
Via het gereedschappenpalet vind je de besturingselementen om de kleur in te stellen:
Met het kleine zwarte en grijze vierkantje stel je de standaardkleuren in: zwart voor de voorgrond en wit voor de achtergrond
De kromme pijl wisselt tussen voor- en achtergrondkleur
Klik op het grote voorgrondvierkant om de voorgrondkleur in te stellen en idem op het onderliggende vierkant om de achtergrondkleur in te stellen.
Zodra je op een kleurenvierkant klikt, kom je in de Kleurkiezer terecht.
Klik in de smalle verticale balk om de gewenste basistint te kiezen en vervolgens in het grote vierkant op de nuance die je wil.
Huidige , de nieuw gekozen tint verschijnt in rechthoek Nieuwe .
Verschijnt langs Nieuwe een waarschuwingsdriehoek, dan kan de gekozen tint niet precies nagebootst worden in CMYK (om af te drukken).
Staat langs Huidige een kleine kubus, dan hoort de gekozen tint evenmin tot de webveilige kleuren, het palet met 216 tinten die op elk PC-scherm zuiver getoond kunnen worden.
Je kan ook zelf kleurwaarden intypen, in één van de getoonde kleurmodellen:
HSB: de kleurtoon (hue ) gaat van 0 tot 360°, verzadiging (saturation ) van 0% (grijs, vaal) tot 100% voor een volle tint en helderheid (brightness ) ook van 0% tot 100% (zeer helder).
RGB: waarden van 0 tot 255 voor zowel rood als groen en blauw; eronder zie je de hexadecimale kleurcode die in websites gebruikt wordt
Lab: de lichtsterkte L wordt gemeten van 0% tot 100% en de twee willekeurige kleurassen a en b hebben helderheidswaarden tussen -120 en 120
CMYK: geeft de percentages cyaan, magenta, gele (yellow) en zwarte (blacK) inkt die nodig zijn om de huidige kleur af te drukken.
In plaats van venster Kleurkiezer kan je palet Kleur gebruiken.
En dan heb je nog het pipetje , om een kleur uit de afbeelding te laden als voor- of achtergrondkleur en dan terug toe te passen:
Klik in het gereedschapspalet op de voor- of achtergrondkleur, zodat de kleurkiezer geopend wordt.
Breng de cursor boven de afbeelding en je ziet dat het pipet actief is.
Eventueel kan je op het optiepalet een groter penseel instellen bij Grootte .
Klik in de afbeelding of sleep erover tot in de kleurkiezer bij Nieuw de gewenste tint zichtbaar is.
In dit soort afbeeldingen worden gekleurde inkten in plaats van verschillende grijstinten gebruikt om een groter bereik van grijswaarden af te drukken.
